معنی آستان بوسی

حالت و کیفیت آستان بوس. بوسیدن آستان عتبه بوسی، (احتراما) تشریف بخدمت بزرگی رسیدن.

آستان بوسی عتبه بوسی.

فرود بوسی آستان بوسی

(اسم) آنکه آستان پادشاه یا بزرگی را بوسد عتبه بوس، آستان بوسی: آستان بوس تو در خواب تمنا کردند (خسرو دهلوی) .

خاک بوسی، سجده

(حامص.) به خدمت بزرگی رسیدن.

(ص.) ستان، به پشت خوابیده.

زیارت اماکن مقدس

درگاه، جناب، حضرت، محضر، آستانه

آستان. (اِ) درگاه. درگه. آستانه. وصید. فِناء. سُدّه. کفش کن. جناب. عتبه. ساحت. حضرت. کریاس (بفارسی). اُسکفه. گذرگاه. و آن قسمت پیشین خانه باشد پیوسته ٔ بدر:
چو آن شیرپیکر علامت به بندد
کند سجده بر آستانش دوپیکر.
ناصرخسرو.
کز ندیمان مجلس ار نشود
از مقیمان آستان باشد.
انوری.
وآنکه چون آستان فتد در پای
پیش او سر به آستان ننهند.
مجیر بیلقانی.
از خانه ٔ اختیار خصمت
چون پرده برون آستان باد.
سیف اسفرنگ.
راست شو تا به راستان برسی
خاک شو تا بر آستان برسی.
اوحدی.
سود کس بر زیان او مپسند
فتنه بر آستان او مپسند.
اوحدی.
مشو یک زمان غایب از آستانش
که هر کس که غایب شد او هست خایب.
سلمان ساوجی.
بر آستان تو غوغای عاشقان نه عجب
که هر کجا شکرستان بود مگس باشد.
حافظ.
از آستان پیر مغان سر چرا کشم
دولت در این سرا و گشایش در این در است.
حافظ.
- آستان بوس، آستان بوسی:
پادشاها همه شاهان که بخواب آمده اند
آستان بوس تو در خواب تمنا کردند.
امیرخسرو.
- آستان بوسی، اصطلاحی است در زبان ادب و احترام مترادف تشرف و بخدمت رسیدن، یعنی نزد بزرگی رفتن.
|| (ص) ستان. برپشت خفته:
در تنگنای بیضه زتأثیر عدل او
نقاش صنع پیکر مرغ آستان نهاد.
سلمان ساوجی.

دیده بوسی. [دی دَ /دِ] (حامص مرکب) بوسیدن چشم. بوسه بر دیده دادن.
- دیده بوسی کردن، بوسیدن چشم: حسن را از جانب من دیده بوسی کنید. (یادداشت مؤلف).

زمین بوسی. [زَ] (حامص مرکب) خاک بوسی. بوسیدن زمین. سجده:
من و بهتر ز من هزار کنیز
از زمین بوسی تو گشته عزیز.
نظامی.
- زمین بوسی کردن، خاکبوسی کردن. سجده کردن: برنشست پیش بازآمدو از اسب به زیر افتاد و زمین بوسی کرد. بعد از آن رکاب ببوسید. پدر او را در کنار گرفت. (تاریخ طبرستان).
زمین بوسی کن از راه غلامی
چنان گو کاین چنین گوید نظامی.
نظامی.
رجوع به زمین بوس شود.

درگاه،
جلو در، کفش‌کن،
[مجاز] دربار و بارگاه: راست شو، تا به ‌راستان برسی / خاک شو، تا به آستان برسی (اوحدی: ۵۶۶)،
مقبرۀ امامان و امام‌زادگان،
[قدیمی، مجاز] در حضور پادشاهان و بزرگان،

آستانه، پیشگاه، جناب، حضرت، حضور، درگاه، عتبه، محضر

درگاه

590